وصال بهشت و دوزخ

کتاب وصال بهشت و دوزخ عصاره آثار ویلیام بلیک شاعر،نقاش و حکاک است و در آن جهانی را آشکار می کند که نه زمینی است ونه آسمانی;بلکه هم آسمانی است و هم زمینی و هم زیر زمینی;جهان روان.همان که پروست می نامدش;شب تاریک و دست نخورده ی روح بشر.
او بهشت و دوزخ را از آن تعبیر جزم اندیشانه ی مذهبی آزاد میکند. دو جهانی را که مذهب، مقصد روان انسانها مینامد و اشتیاق به یکی و ترس از دیگری سنگ بنای حکومتش بر بشر است، در نظر بلیک چیزی جز نیرو و مقاومت نیستند که ترکیبشان حیات بشر را ممکن کرده است. جدال ابدی میان خرد و نیرو، میان خیر و شر است که
جهان روانی و در نتیجه جهان عینی بشر را ساخته است. و هشدار باید داد که مفاهیم خرد، نیرو، خیر و شر همه در سپهر اندیشه ی بلیک معنای تازه میگیرند.
خرد، انفعال و محافظه کاری، و ثباتدوستی است و از این رو خرد از نظر بلیک در تضاد با مذهب نیست بلکه همراه و همسو با مذهب، مهار کننده ی نیروست. نیرو همراه شورش است، سرچشمه ی نبوغ است و روح انقلاب. پس شر که نیروست، پیش برنده ی هستی است و خیر که خرد است “سرحد و محیط بیرونی نیروست،” همان مرزهایی که نیرو باید درهم شکند و از دل جدال و وصال این هر دو است که جهان میپاید.
بلیک بیست و هشتم نوامبر سال ۱۷۵۷ زاده شد. سالی که امانوئل سویدنبورگ ۱ اثر مهم خود “بهشت و دوزخ” را نوشت. اثری که بنیاد نظری “کلیسای نوین” است.